مائوی دوم

مائوی دوم دهمین و یکی از مطرح ترین رمان های دان دلیلوست.

راوی داستان دانای کل و زمان آن سال های پایانی دهه ی هشتاد قرن بیستم است. نام داستان برگرفته از پرتره ی مائو اثر اندی وارهول است که نسخه ای از آن اوایل امسال در یک حراجی به مبلغ بیش از دوازده میلیون دلار به فروش رسید.

 داستان شامل یک پیش درآمد، یک موخره و دوبخش در 14 فصل است. پیش در آمد به مراسم ازدواج دسته جمعی 6500 زوج از پیروان فرقه ای مذهبی به رهبری پیشوایی اهل کره در مراسمی در یک ورزشگاه در آمریکا اختصاص یافته است. یکی از شرکت کنندگان در مراسم ، دختر جوانی به اسم کارن است که در آینده ی داستان نقشی محوری ایفا خواهد کرد. جمله پایانی پیش درآمد حاوی اندیشه ی محوری داستان است: « آینده متعلق است به جمعیت ها».

شخصیت اصلی داستان، بیل گری، داستان نویس مشهوری است که به اتفاق دستیارش، اسکات و معشوقه اش کارن، در انزوای کامل خبری در خانه ای بزرگ و دور افتاده زندگی می کند که  محل آن با دقت هرچه تمام تر مخفی نگاه داشته می شود. در شروع داستان اسکات به دستور بیل نزد بریتا که به عکاسی از اهالی ادبیات شهرت دارد می رود و از او می خواهد که برای عکس گرفتن از بیل به خانه او برود. سفر طوری برنامه ریزی می شود که بریتا نتواند آدرس خانه را شناسایی کند.

بیل چند سالی است که کاری چاپ نکرده. او دو سال است که آخرین رمانش را به پایان رسانده اما با وسواسی بی ثمر مشغول باز نویسی و اصلاح آن است: «حالا دیگر برای بقا می نویسم. برای آن که قلبم بزند.» 74 

اسکات قویا باور دارد بهتر است این رمان هرگز چاپ نشود چرا که چاپ آن باعث خواهد شد هاله ای که در اطراف بیل ایجاد شده از بین برود: « بیل همین حالا هم در اوج شهرت است. دلیلش را از من بپرس! چون سال های سال است که اثری از او به چاپ نرسیده ... بیل هرچه از صحنه ی ادبیات دورتر باشد بزرگ و بزرگ تر می شود.»80

بریتا حلقه ی ارتباط مجدد بیل با دوست و ناشر آثارش، چارلی می شود. چارلی رئیس کمیته ی عالی در زمینه ی آزادی بیان است. او به بیل اطلاع می دهد که شاعری جوان و گمنام، اهل سوئیس در جریان جنگ داخلی لبنان توسط یک گروه چریکی مائوئیست لبنانی به اسارت گرفته شده است و از او می خواهد با حضور در یک مصاحبه ی مطبوعاتی در لندن به آزادی گروگان کمک کند. بیل که پیش از این با پذیرش عکس گرفتن از خود قصد خروج از انزوا را داشته با شنیدن ماجرای شاعر سوئیسی خود را با تمام قوا درگیر آن می کند.

 مائوی دوم ـ همچون دیگر داستان های دلیلوـ اثری است به لحاظ ساختاری پیچیده و از جهات نظری روشنفکرانه و نظریه پردازانه. همپای نظریه ی تعلق آینده به جمعیت ها، موقعیت تروریست ها در جهان حاضر از دلمشغولی های دلیلو در این داستان است:

«رمان نویس ها و تروریست ها از یک جهت پیوندی غریب با هم دارند... سال ها پیش، پیش خودم خیال می کردم که رمان نویس توان آن را دارد که حیات  درونی فرهنگ را تغییر بدهد. حالا می بینم که بمب سازها و اسلحه به دستان آن قلمرو را به تصرف خود درآورده اند. آنها آگاهی انسان را هدف قرار داده اند و به آن حمله ور شده اند.» 64

«آن چه را تروریست ها به دست می آورند، رمان نویس ها از دست می دهند. تاثیر آنان بر خودآگاه جمعی بشر در جایی اوج می گیرد که نقطه ی افول ما رمان نویس ها در مقام شکل دهندگان به احساس و تفکر انسان ها به حساب می آید. خطری که آنان به نمایش می گذارند در تقابل با عجز ما در زمینه ی خطرناک بودن قرار می گیرد.»218

مائوی دوم ترجمه ی مجتبی ویسی است و انتشارات بوتیمار آن را به چاپ رسانده است.

                                                                        آبان1396

دژ

دژ، اثر پزشک و نویسنده ی انگلیسی ای. جی. کرونین یکی از نخستین و معروفترین رمان ها با موضوع اخلاق پزشکی است.

داستان شروعی دارد که بی شباهت به شروع شاهکار داستایفسکی، ابله نیست: «در واپیسن ساعات بعد از ظهر یک روز پاییزی اکتبر 1921، مرد جوان ژنده ای از پنجره ی کوپه ی درجه سه ترنی تقریباً خالی، که از سوانسی به سمت بالای دره پن ول راه می پیمود، با کنجکاوی به بیرون خیره شده بود.»

مرد جوان ژنده پوش، شخصیت اصلی داستان آندرو مانسون است؛ پزشک جوان، بی چیز و آرمان گرایی که پس از فراغت از تحصیل می رود تا حرفه ی طبابت را به عنوان دستیار پزشک در شهرکی معدنی به اسم بلن لی به عنوان دستیار پزشکی قدیمی شروع کند.

مانسون در بلن لی با دونفر آشنا می شود که در زندگی او نقشی اسای ایفا خواهند کرد. اولین نفر پزشکی شورشگر، الکلی  و بی اعتقاد به روش های مرسوم طبابت به اسم فیلیپ دنی است و دیگری خانم معلم جوانی به اسم کریستین بارلو. مانسون در اولین شغل خود کوشا و موفق ظاهر می شود، با این وجود به دلیل سر پرشور و زبان تندی که دارد دچار دردسرهایی می شود.

دژ رمانی خطی، حجیم و شامل چهار کتاب است که تماماً توسط دانای کل روایت می شود. در شروع کتاب دوم مانسون در شهری باز هم معدنی اما بزرگتر به عنوان پزشکی مستقل مشغول خدمت می شود. او در آستانه ی ورود به شهر جدید ازدواج کرده است. مانسون در این بخش نتایج تحقیقاتش بر روی یکی از بیماری های معمول ریوی معدنکاران را منتشر و امتحانات تخصصی لازم برای ارتقای رتبه ی حرفه ای اش را با موفقیت پشت سر می گذارد.

در کتاب سوم  مانسون به دعوت اداره ی حفاظت از معادن ذغال سنگ و فلزات در لندن ساکن می شود. شغل تحقیقاتی پیشنهادی از سوی اداره ی مزبور که کاری حاشیه ای و کم دردسر است چنگی به دلش نمی زند. او مجددأ به طبابت رو می آورد و در لندن مطبی برای خودش دایر می کند. حضور و طبابت  در لندن به نقطه ی عطف زندگی مانسون تبدیل می شود. در کتاب چهارم که حجیم ترین بخش داستان است او اندک اندک راه های ثروتمند شدن از طریق طبابت را از همکاران پیشکسوت خود می آموزد و به میزانی که در این را پیشرفت می کند از آرمان های خود فاصله می گیرد.

کار مانسون اما با ثروتمند شدن به پایان نمی رسد. حادثه ای لازم است تا او را به خود بیاورد و به مسیری که زمانی آرزوی پیمودنش را داشت باز گرداند. آن حادثه به شکلی قاطع و مؤثر رخ می دهد و زندگی او و اطرافیانش را به کلی دگرگون می کند.

                                                           آبان 1396

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

مشخصات کتاب: دژ، ای.جِی کرونین، ترجمه ی فریدون مجلسی، انتشارات نیلوفر.