خانواده موسکات

خانواده موسکات که ترجمه ی فارسی آن اخیرا روی پیشخوان کتاب فروشی ها قرار گرفته یکی از آثار شاخص آیزاک باشویس سینگر است.

مکان داستان لهستان (عمدتاً ورشو)، محیط اجتماعی آن کاملا یهودی و زمان آن کمابیش فاصله ی جنگ های جهانی اول و دوم است. داستان ده بخش، تعداد زیادی فصل و تعداد پرشماری زیر فصل دارد و راوی آن به جز معدود قسمت هایی که به طور مستقیم از دفتر خاطرات یا نامه های برخی از اشخاص نقل شده، دانای کل است.

داستان با اسم مشولام موسکات شروع می شود که بزرگ خانواده ای یهودی و ثروتمند در گتوی یهودیان ورشو است. مشولام موسکات در شروع داستان برای سومین بار ازدواج کرده و به همراه همسر جدیدش و دختر او از کارلسباد که برای استفاده از چشمه های آب گرم معدنی به آنجا سفر کرده بود، به ورشو باز می گردد. او مردی مقتدر است که کمابیش اداره ی تمامی امور خانواده ی بزرگ خود از امور اقتصادی تا ازدواج و طلاق فرزندان و نوه ها را به عهده دارد.

خانواده موسکات رمانی پر شخصیت است. داستان در کنار شخصیت اصلی، چندین شخصیت محوری و تعداد زیادی اشخاص پیرامونی دارد که همانطور که اشاره شد اکثر قریب به اتفاق آنها یهودی اند.

شخصیت اصلی اثر، آسا هشل، مرد جوان نابغه ای سردرگم و افسرده حال از خانواده ای روحانی است که از او انتظار می رود تا اسپینوزای ثانی باشد. او  که  از جهاتی بی شباهت به شخصیت اصلی رمان دیگر سینگر، دشمنان نیست*، با یک توصیه نامه و نسخه ای از اخلاق اسپینوزا به زبان عبری در جیب، از روستای محل تولد خود پا به ورشو می گذارد تا در آن شهر فلسفه بخواند. آسا هشل در بدو ورود به آن شهر به طور کاملا اتفاقی با آبرام شاپیرو، یکی از دامادهای موسکات که از اشخاص محوری و یکی جالب ترین تیپ های داستان است آشنا می شود و به واسطه ی او به خانواده موسکات راه میابد.

خانواده موسکات اثری واقع گرایانه و اجتماعی از نوع تلخ و بد بینانه است. داستان در واقع شرح زوال خاندان موسکات، و در نمایی دورتر، زوال فرهنگ دیرپای یهودیان اروپا در اثر توفان های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است که آن قاره را در آن سالها درنوردیده است. این اثر حجیم و پرکاراکتر از نظر داستانسرایی ـ که به عقیده ی ای. ام. فورستر مهمترین جنبه رمان است ـ اثری بسیار غنی است. داستان علاوه بر این، ضرباهنگ تغییر یابنده ی مناسب و برش ها و پرش های زمانی به جا و به اندازه ای دارد که در مجموع باعث شده به رغم حجم زیاد، کشش خود را تا آخرین صفحات و واپسین کلمات حفظ کند.

کتاب در کنار جذابیت های فراوان داستانی، گونه ای دائرة المعارف فرهنگ یهودی است و از این نظر فرصتی کم نظیر برای آشنایی با عادات و آداب فراوان این قوم باستانی از اعیاد و عبادات آنها تا ساده ترین کارهایشان  نظیر نحوه ی خوابیدن، دست و رو شستن ودوشیدن شیر است.

                                           مهر1396

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

*هر دو شخصیت آدم هایی بدبین و بلاتکلیف اند و در زندگی هر دو در یک زمان یک همسر سابق، یک همسر کنونی و یک زن تازه حضور پیدا می کنند.

مشخصات کتاب: خانواده موسکات، آیزاک باشوییس سینگر، ترجمه ی فریبا ارجمند، انتشارات روزنه.