گرسنه (گرسنگی)

از بیرون سرماست

واز درون گرسنگیَژ

دو دشمن سرسخت

که بی امان بر ما می تازند.

و اینک دشمن سومین:

...

شاندور پتوفی، سگها و گرگها، ترجمه محمود تفضلی و آنگلا بارانی

با وجود آن که گرسنه اولین داستان منتشر شده ی کنوت هامسون است، بسیاری آن را برجسته ترین و با اهمیت ترین اثر داستانی او می دانند.

دلیل اهمیت تاریخی گرسنه آن است که کنوت هامسون با این داستان در واقع گامی جدی و بزرگ در جهت پایه گذاری سبکی در داستان نویسی برداشته است که جریان سیال ذهن نام گرفته است.

 این داستان، عمدتا تک گویی درونی مرد جوان نویسنده ایدستخوش فقر و گرسنگی در هوای شهر سرد اسلو است که دائما با پلیس مشکل پیده می کند؛ مردی که نمی تواند کسی جز خود کنوت هامسون باشد و نه به دلیل شباهت های ای زندگی این دو به یکدیگر؛ بلکه، و به ویژه به این جهت که ممکن نیست بدون تجربه مستقیم و عمیق شخصی، بتوان داستانی چنین قوی و جاندار در مورد گرسنگی، وشاید بشود گفت تنها در مورد گرسنگی! نوشت. چرا که جز گرسنگی ادواری و تکراری مرد جوان؛ بزرگترین حوادث این داستان اتفاقاتی کاملا ساده و پیش پا افتاده مثل پذیرفتن گه گاهی مقاله ای ازشخصیت اصلی و پرداخت مبلغ ناچیزی بابت حق التحریر به او، یا اشتباه شاگرد مغازه دار و برگرداندن باقی مبلغ پولی است که او نپرداخته است.

گرسنه بیش از هر داستان پیش از خود، به جنایت و مکافات داستایفسکی شبیه است. البته جنایت و مکافاتی بدون جنایت، بدون مکافات، و چنان که گفته شد، بدون اتفاقات بزرگ و مهم!

گرسنه، من را به یاد شعری از شاعر فرانسوی، ژاک پره ور انداخت. در آن شعر هم مردی هست که چند روز است چیزی نخورده و مرتبا به خود امید می دهد که وضعیت تغییر خواهد کرد چرا که دیگر از حد تحمل او خارج شده است و با این وجود چیزی تغییر نمی کند و او کماکان گرسنه است. در جایی از شعر توجه مرد آواره به یک قوطی کنسرو ـ تا جایی که یادم است ساردین ـ در پشت شیشه یک مغازه جلب می شود. شاعر می گوید مسئولیت حفظ ماهی های کنسروی با قوطی ها است. قوطی های کنسرو را شیشه مغازه ها از دستبرد حفاظت می کنند و در این سلسله مراتب بالاخره این پاسبانها هستند که محافظت از شیشه مغازه ها را به عهده دارند.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

مشخصات کتاب: گرسنه، کنوت هامسون، ترجمه ی احمد گلشیری، انتشارات نگاه.