بودنبروک ها

بودنبروک ها که به قول خالقش« سرنوشتش این بود که یکی از موفق ترین آثار ادبی آلمان و یکی از آن کتاب هایی بشود که در خانه ی هر آلمانی یافت بشود»، نخستین رمان توماس مان و یکی از برترین آثار ادبی همه ی زمان هاست.

داستان که عنوان فرعی آن زوال یک خاندان است اثری بر گرفته از سرگذشت خاندان نویسنده و حاوی شرح حال چهار نسل متوالی از یک خانواده ی رو به انحطاط  تجارت پیشه ی آلمانی  با محوریت خواهر و برادری از نسل سوم است.

داستان در سن 8 سالگی خواهر، آنتوان، آغاز می شود. برادر، توماس، که بناست بعدها با ریاست بر تجارتخانه ی موروثی در رأس خاندان قرار بگیرد یک سال بزرگ تر از آنتوان است. فرزندان دیگر خانواده شامل برادر بزرگتری به اسم کریستیان است که آدمی مریض احوال و اهل خوشگذرانی است و خواهری کوچکتر به اسم کلارا. در شروع داستان پدر بزرگ هنوز زنده و خانواده زیر سایه ی او و پدر در اوج ثروت و مکنت است. در اوایل داستان بودنبروک ها به مناسبت خرید خانه ی اشرافی و بسیار مجلل خود مهمانی ترتیب می دهند.

زوال بودنبروک ها که فروش خانه ی مزبور در اواخر داستان بارزترین نشانه ی آن است هم دلایل درونی دارد و هم بیرونی که توماس مان به رغم سن کم ( بیست و دو تا بیست و پنج سالگی) و تجربه ی اندک ادبی در هنگام نوشتن داستان در نشان دادن هردوی آنها چیره دستانه عمل کرده است. دلیل درونی ماجرا این است که در سلسله مراتب خانوادگی از نسل اول به بعد، فرزندان سرپرست خانواده، یا همان میراث بران مدیریت تجارتخانه، از پدران خود ضعیف ترند و نفر آخر آنها، هانو(تنها فرزند توماس) که شوکت خانواده و داستان با مرگ او به پایان می رسد، مزاجی ضعیف و گرایشات روحی لطیفی دارد که هیچ مناسبتی با حرفه تجارت ندارد. چیز دیگری که در مورد هانو گفتنی است این است که او همانند خود توماس مان اهل موسیقی است و حضور او این فرصت را در اختیار نویسنده قرار داده تا در جای جای داستان با مهارت و دقتی مثال زدنی به تجزیه و تحلیل و توصیف برخی قطعات واقعی و خیالی موسیقی بپردازد.

دلایل بیرونی زوال بودنبروک ها مربوط به تحولات اساسی اروپا و به تبع آن آلمان در قرن نوزدهم است. یکی از بارزترین نشانه های این تغییر و تحول، انقلاب 1848 است که همچون طوفانی سراسر اروپا را در نوردید. این انقلاب که کاریکاتوری بسیار جالب از آن در اوایل فصل چهارم به نمایش گذاشته می شود، در دوره ی کنسولی پدر خانواده، یوهان بودنبروک رخ می دهد. در اروپای جدید سیاست و تجارت که بودنبروک ها تا آن زمان در هر دو سرآمد بودند، آدم هایی از جنس و جنمی دیگر می طلبد؛ آدم هایی که هاگن اشتورم، خریدار خانه ی بودنبروک ها نماینده ی آنهاست.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

مشخصات کتاب: بودنبروک ها، ترجمه ی علی اصغر حداد، نشر ماهی.