اسب های لگام گسیخته ـ یوکیو می شیما

دوّمین کتابِ مجموعه ی دریای حاصلخیزی، اسب های لگام گسیخته است. شیکه کونی هوندا که در برف بهاری با او آشنا شده ایم در شروع این کتاب سی و هشت ساله و قاضیِ دستیار رئیس دادگاه است. در اوایل داستان او به جای رئیس خود عازم سفری به منظور حضور در مراسم سالانه ی شمشیر بازی در معبدی مقدس و دوردست می شود. شمشیر بازی به جای شمشیر، با نی انجام می شود، چرا که حمل و استفاده از شمشیر از دوران اصلاحات می جی ممنوع شده است. در مسابقه، جوانی نوزده ساله به اسم ایسائو که دارای عنوان سوّم کشوری است با درخششی فوق العاده در چند نبرد به پیروزی می رسد. او که شخصیت اصلی اسب های لگام گسیخته است، تنها فرزند اینوما، معلم سر خانه ی سابق شخصیت اصلی برف های بهاری است.

شمشیر بازان پس از اتمام مراسم در مسیری کوهستانی عازم آبشاری مقدس می شوند تا در مراسمی مذهبی خود را تطهیر کنند. هوندا نیز با آنان راهی می شود و هنگامی که تلاش می کند تا با راهنمایی ایسائو فشار آب آبشار را بر سر و بدن خود تحمل کند، توجهش به  سه خال بر پهلوی چپ او مشابه آن چه سالها پیش بر بدن دوست خود کیو آکی دیده بود، جلب می شود.

بر اساس باورهای بودایی که هوندا با آن آشناست، انتقال روح در فرایند تناسخ، بین هفت تا هفتاد و هفت روز پس از مرگ فرد اتفاق می افتد. مقایسه ی بین زمان فوت کیو آکی و تولد ایسائو، هوندا را به این باور می رساند که ایسائو تناسخ یافته ی دوست از دست رفته ی اوست.

هوندا که مایل به آشنایی بیشتر با ایسائو است ترتیب ملاقات دیگری را با او می دهد و در آن ملاقات، ایسائو جزوه ای با عنوان مجمع توفان آسمانی را به هوندا امانت می دهد. جزوه ی مزبور حاوی داستان پرشوری است که عیناً در بیش از هفتاد صفحه ی کتاب نقل می شود. داستان مجمع توفان بر اساس ماجرایی واقعی است که در سال 1873، سال ششم دوران می جی آغاز می شود و بسیار شبیه به ماجرای فیلم آخرین سامورایی است. اجمال داستان از این قرار است که گروهی از مردان پرشور و میهن پرست که با مدرن سازی کشور و ارتش به سبک غربی مخالفند در مجمعی به نام توفان آسمانی (کامی کازه) گرد هم می آیند و تصمیم می گیرند با شمشیر که حمل آن به تازگی ممنوع شده به چند واحد نظامی که به سلاح های آتشین مجهزند حمله ور شوند. آنها که قرار گذاشته اند از هیچگونه سلاح آتشین استفاده نکنند پس از طی مقدماتی، نقشه ی خود را به اجرا می گذارند و در ابتدا موفق می شوند در صحنه هایی حماسی چند وا حد نظامی را منهدم کنند، امّا با حضور واحد های بیشتر شکست می خورند. برخی از اعضای مجمع در صحنه ی نبرد کشته می شوند و برخی دیگر که موفق به فرار می شوند با حضور شاهد یا به تنهایی در صحنه هایی متعدد که با دقت و جزئیات هر چه تمام تر توصیف و تشریح شده، دست به هاراگیری می زنند. شباهت اقدام و سرنوشت اعضای مجمع به سرنوشت می شیما از عمده دلایلی است که سبب شده دریای  حاصلخیزی را وصیت نامه ی او قلمداد کنند.

هوندا پس از خواندن جزوه، طی نامه ای نظر نامساعدش را در مورد اقدام اعضای مجمع توفان آسمانی برای ایسائو می نویسد، غافل از آن که او خود در صدد پایه گزاری تشکیلاتی مشابه با همان اهداف است.

اسب های لگام گسیخته حماسی ترین و در عین حال تاریخی ترین کتاب دریای حاصلخیزی است. دهه ی سی قرن بیستم دهه ای پرتنش در تاریخ ژاپن معاصر است. در سال 1931 ارتش ژاپن بدون هماهنگی با دولت، منچوری را به اشغال خود در می آورد. متعاقب آن در پانزدهم مه 1932 نخست وزیر در کودتایی نظامی کشته می شود. کودتا شکست می خورد اما کودتا چیان با حمایت افکار عمومی از مجازات رهایی میابند و نظامی گری همچنان تقویت می شود. در طی این سال ها اقتصاد ژاپن در اثر بحران بزرگ  جهانی آسیب دیده و به علاوه واردات محصولات ارزان قیمت کشاورزی از منچوری خسارات فراوانی به کشاورزان ژاپنی زده است که امکان رقابت با محصولات ارزان وارداتی را ندارند.

اینوما و دوستانش که همفکرانی در میان نظامیان (از جمله شاهزاده ی خواستگار ساتوکو در کتاب اول) نیز دارند، برخی سیاست مداران و سرمایه داران را مسبب وضعیت نابسامان کشور می دانند. آنان به تقلید از مجمع توفان آسمانی گروهی به اسم توفان آسمانی شووا تاسیس می کنند تا مقصرین را از میان بردارند.

گروه اخیر در ماجرایی عجیب گرفتار می شوند و هوندا که مصمّم است به هر قیمت ممکن دوست تناسخ یافته اش را نجات دهد، از شغل قضاوت انصراف می دهد تا وکالت آنان را به عهده بگیرد.

علاوه بر هوندا افراد دیگری هم هستند که مایلند ایسائو را نجات دهند. یکی از مهم ترین آنان، زن مرموزی به اسم ماکی کو است که در کتاب های بعدی دریای حاصلخیزی نیز به ایفای نقش خواهد پرداخت.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

مشخصات کتاب: اسب های لگام گسیخته، یوکیو می شیما، ترجمه ی غلامحسین سالمی، انتشارات نگاه.