تولدی دیگر

داستان

 تولدی دیگر، دومین رمان نویسنده معاصر و پرفروش فرانسوی ماری داریوسک است. مترجم در مؤخره ی کتاب با عنوان زنی با گل های حنایش می گوید تیراژ کارهای داریوسک بیش از یک میلیون است، و در جایی خواندم که او با فروش اولین رمانش آپارتمانی شیک در محله ای گران قیمت در پاریس خریده است.

تولدی دیگر از زاویه دید اول شخص مفرد روایت می شود و راوی آن زنی است که شوهرش ناپدید، یا بهتر است گفته شود غیب شده است: « شوهرم ناپدید شد. از سر کار به خانه برگشت، کیفش را کنار دیوار گذاشت، از من پرسید نان خریده ام. احتمالاَ ساعت دور و بر هفت و نیم بود.»

شوهر برای خرید نان رفته و دیگر به خانه برنگشته است و هیچ رد ونشانی نیز از خود باقی نگذاشته است. شخصیت اصلی داستان، راوی است که اسم ندارد. داستان در کنار راوی، چهار شخصیت محوری دارد که سه  نفر آنها همانند خود او بدون اسم اند و تنها با نسبتی که با راوی دارند تعریف می شوند. این سه نفر شوهر، مادر شوهر، و مادر راوی اند. تنها آدم محوریِ با اسم داستان( یا اگر درست به خاطر داشته باشم تنها آدم از میان همه ی آدمهای داستان که تعدادشان زیاد هم نیست) دوست راوی، ژاکلین است. 

تولدی دیگر داستانی بسیار توصیفی است و چنان که خاصیت این گونه داستان ها است اعمال و رویدادها، یعنی آن بخش هایی از روایت که در زمان اتفاق می افتند، در آن جزئی و کمیاب اند. در واقع رویدادها در تولدی دیگر نقش مفصل بین اجزای اصلی توصیفیِ داستان را بازی می کنند. داستان عمدتاَ در ذهن راوی می گذرد و از واقعیات ساده و سرراست به ذهنیاتی غریب ، تو در تو و کاملا شخصی می رسد.

سبک

مترجم درهمان مؤخره ای که به آن اشاره شد در مورد سبک تولدی دیگر می گوید: «این داستان مایه هایی از آن رئالیسم خاص را در خود دارد که به رئالیسم جادویی مشهور است. اما در رئالیسم جادوییِ داریوسک صحبت از ارتباطات غریب ذهن های ابتدایی و منطق اسطوره ای نیست، همه چیز در ذهن انسانی می گذرد که با دانش و فرهنگ دنیای متمدن امروز آشناست.»

گفته ی مترجم حاوی دو نکته است که در جای دیگری به تفصیل بیشتر به آن پرداخته است؛ اول: در رئالیسم جادوییِ معمول، صحبت از ارتباطات غریب ذهن های ابتدایی و منطق اسطوره ای است. و دوم: رئالیسم جادوییِ داریوسک خاص است، چرا که در آن همه چیز در ذهن انسانی با فرهنگ و امروزی می گذرد و نه در یک ذهن ابتدایی.

من با هیچ یک از این دو نظر موافق نیستم؛ نه رئالیسم جادویی چنان تعریفی دارد  و نه سبک تولدی دیگر، اگر اساساَ قرار باشد هر داستانی را به یک سبک  منتسب کنیم، رئالیستی جادویی است. سبک تولدی دیگر اگر اصرار داشته باشیم که اسمی بر آن بگذاریم، سوررئالیستی است و نه رئالیستی از هر نوع آن، ولو از نوع جادویی اش.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

مشخصات کتاب:  تولدی دیگر، ماری داریوسک، ترجمه ی عباس پژمان، نشر افق.